Rəhimli, Mərhəmətli Allahın adı ilə!

DÜNYANIN YARADILIŞI BARƏDƏ FİKİRLƏR
Həmd olsun Allaha— aləmlərin Rəbbinə! Məhəmməd Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi vasəlləm) , onun ailəsinə və bütün mömin səhabələrinə Allahın sala¬vatı və salamı olsun!
Uca Allah insana ağıl bəxş edib bununla onu bir çox yaradılmışlardan üstün etdi. İnsanların çoxu öz varlıqlarının mənasını başa düşməkdən ötrü ondan istifadə etmək istəmirlər. Amma elə insanlar da tapılır ki, öz həyatlarının mənası haqqında fikirləşir və həyat tərzlərini dəyişirlər. Bəs onların hansı haqlıdır? Bu məsələyə aydınlıq gətirmək üçün həyatın mənası və ətrafımızda baş verənlər haqqında düşünmək kifayət edir. Düşüncələr mütləq bizi kainatı yaradan və insanı yerdə öz canişini edən Allahın mövcudluğuna gətirəcəkdir.

Məgər Allah insanlara Özünün qayğısını və mərhəmətini əsirgəmişdir? Əlbəttə ki, yox. Bu isə o deməkdir ki, Allah insanları İlahi təlimatsız, əmr və qadağalarsız da qoymamışdır. İnsanlar həmin əmrlərə əməl edərək öz həyatlarını qaydaya sala bilərlər. Eyni zamanda biz görürük ki, insanlardan bəziləri xeyirxahlıq edir, digərləri isə şər işlərlə məşğul olurlar. Belə çıxır ki, birincilər mükafatlandırılmalı, digərləri isə cəzalandırılmalıdırlar. Buna baxmayaraq, bizim hər birimiz şər və qanunlara tabe olmayan adamların bu dünyanı layiqli cəza almadan tərk etdiklərini, möminlərin isə bütün həyatları boyu əzab-əziyyət çəkdiklərinin şahidi olmuşuq. Bəs necə olur ki, kainatı Yaradan kafirlərə bu dünyanı cəzasız tərk etməyə izin verir? Hər bir şeyin çox, hətta kiçik də olsa, Yaradanı var və heç vaxt ola bilməz ki, belə nəhəng və mükəmməl Kainat özbaşına əmələ gəlsin. Onu Yaradan Rəhimli olmalıdır, Öz yaratdıqlarına çoxlu nemətlər bəxş edib. O, Müdrik olmalıdır, hər şeyi öz yerinə qoyub. O hər şeyə Qadir olmalıdır, nəhəng planetlər və ulduzlar yaradıb. O, hər şeyi Görən olmalıdır, Kainatın istənilən guşəsində yaratdığı hər bir bəndənin qayğısını çəkir. O hər şeyi Eşidən olmalıdır, ona görə ki, Öz qullarının dualarına cavab verir. Bəs nə üçün Allah kafirlərin zənginləşməsinə, möminlərin isə ehtiyac və məhrumiyyətlər içərisində yaşamasına izin verir? Nə üçün O, illərlə qayğısını çəkdiyi məxluqları öldürür? Və nə üçün O, Özünə səcdə edənləri sınağa çəkir və Onun mərhəmətini başa düşməyənləri daha da zənginləşdirir?
İnsanların bu suallara cavab tapmaları üçün Uca Allah onlara Öz elçilərini göndərir ki, onların vasitəsi ilə möminlərin cənnət bağlarında layiqli yer tutacağı, kafirlərin isə cəhənnəm əzabına düçar olacağı gələcək həyatın mövcud olması haqqında Allahın qullarına xəbər verilsin. Dünyəvi sınaqlar isə bütün insanlara aid edilir ki, möminlər haqq yolunda öz imanlarını və sədaqətlərini sübut etsinlər. Əgər insan Allaha və gələcək həyata inanırsa, o zaman onun cavab tapa bilmədiyi sual qalmır.Əgər o, inamdan imti¬na edirsə, onda bu insanın həyatı çətinləşir və mənasız olur. Və əgər onda zərrə qədər ağıl varsa, o zaman o bütün həyatını şübhələr və həyəcan içərisində keçirir.
QİYAMƏT GÜNÜNƏ İNAM
Axirət gününə inam imanın altı sütunundan biridir. Uca Allah deyib:
«Yaxşı əməl heç də üzünüzü günçıxana və günbatana çevirməkdən ibarət deyildir. Yaxşı əməl sahibi əslində Allaha, axirət gününə, mələklərə, kitaba və peyğəmbərlərə inanandır» (əl-Bəqərə, 177).
Bu Günün gələcəyi barədə Allahın bütün peyğəmbərləri xəbər vermişlər. Nuh peyğəmbər deyirdi:

«Və Allah sizi yerdən bir bitki kimi göyərtdi. Sonra sizi yenə ora qaytaracaq və çıxardacaqdır» (Nuh, 17-18).
İbrahim peyğəmbər deyib
«Aləmlərin Rəbbi istisna olmaqla, onlar (sizin bütləriniz) mənim düşmənimdir. Məni yaradan və məni doğru yola yönəldən Odur! Məni yedirdən də, içirdən də Odur! Xəstələndiyim zaman mənə yalnız O şəfa verir. Məni öldürəcək, sonra (yenidən) dirildəcək Odur! Və qiyamət günü xətamı bağışlayacağına ümid etdiyim də Odur!» (əş-Şuəra, 77-82).
Məhəmməd Peyğəmbərə gəldikdə isə, Uca Allah ona Axirət gününün heç vaxt gəlməyəcəyini israr edən kafirlərə belə deməyi buyurmuşdur:

«Kafir olanlar (öldükdən sonra) əsla dirildilməyəcəklərini iddia edirlər. (Ya Peyğəmbər!) De: «Bəli, Rəbbimə and olsun ki, siz mütləq dirildiləcəksiniz. Sonra da (dünyada) etdiyiniz əməllər sizə xəbər veriləcəkdir. Bu Allah üçün çox asandır» (ət-Təğabun, 7).
Axirət gününə inam, müsəlmana elə bir həqiqəti başa düşməyə imkan verir ki, insanın həyatı fani dünya ilə vidalaşmaqla bitməyib əbədi davam edir. Axirət gününə qəti əmin olmaq sayəsində müsəlman öz əməllərinə fani dünya baxımından qiymət verməyib onları gələcək həyatın tərəzisində ölçməyə çalışır. Onun dünyagörüşü dünya problemlərinə məhdud təsəvvürlərdən daha geniş olur. O, çətinliklərə və məhrumiyyətlərə mətinliklə sinə gələrək, aza qane olub Allahın səxavətini və mərhəmətini qiymətləndirə bilir və ölümündən sonra böyük mükafat qazanacağına ümid bəsləyir. Süheyb ər-Rumi rəvayət edir ki, Allahın Peyğəmbəri  belə deyib: «Möminin vəziyyəti təəccüblüdür! O, başına gələnlərdən xeyir götürür və bu, mömindən başqa heç kəsə nəsib olmur. Əgər o, nə isə xeyirli bir şey əldə edirsə, şükür edir və bundan xeyir götürür. Hər hansı bir bədbəxtçilik üz verəndə isə, o, səbr edir və bundan da xeyir götürür». (Hədisi Müslüm rəvayət edib)
Gələcək həyata inam sayəsində müsəlman yaxşı əməllər görəndə xəsislik etmir və səmimi qəlblə öz Tanrısına ibadət edib ətrafındakılarına xeyirxahlıq göstərir və günahlardan uzaqlaşmağa başlayır. O hər zaman Allahın:
«Rəbbiniz tərəfindən bağışlanmağa və kenişliyi yerlə göyün genişliyi qədər olan, Allaha və Onun peyğəmbərlərinə iman gətirənlərdən ötrü hazırlanmış cənnətə nail olmaq üçün (yaxşı əməllər etməkdə) bir-birinizi ötüb keçməyə çalışın. Bu, Allahın dilədiyi kimsəyə əta etdiyi lütfdür. Allah çox böyük lütf (mərhəmət) sahibidir!» (əl-Hədid, 21) çağırışına hazırdır. Eyni zamanda mömin şəxs başqalarına yardım etməklə kifayətlənməyib heyvanlara və başqa məxluqlara da qayğı göstərir. Buna parlaq misal olaraq xəlifə Ömər ibn əl-Xəttabın sözlərini göstərmək olar: «Mən qorxuram ki, Fəratın kimsəsiz sahillərində ölən bir qoyuna görə də Allah məni sorğu-suala çəksin»(Hədisi Əbu Nueym rəvayət edib)

O ki, qaldı gələcək həyata inanmayan insanlara, onlar öz həyatlarını var-dövlət yığmağa sərf edir, bütün ümidlərini bu həyata bağlayıb dünyada nə üçün gəldikləri barədə düşünmürlər və nəticədə xeyirxah işlərdən də uzaq olurlar. Uca Allah deyib:
«Allaha, Onun mələklərinə, kitablarına, peyğəmbərlərinə və axirət gününə inanmayan şəxs, şübhəsiz ki, (doğru yoldan) çox azmışdır» (ən-Nisa, 136).
Belə insanlar üçün fani dünyanı tərk etmək çətindir. Bilərəkdən Allaha təbe olmayan günahkarlara isə dünya ilə vidalaşmaq lap çətin olur və buna görə də Uca Allah deyib :
«Sən onların bütün insanlardan, hətta müşriklərdən də daha artıq yaşamağa hə¬ris görərsən. Onlardan hər biri istəyir ki, min il yaşasın, halbuki, (bu) onların heç birini axirət əzabından uzaqlaşdırmaz. Allah onların etdiklərini görəndir» (əl-Bəqərə, 96).
Allahın kitablarına inanmayan çoxallahlılar özlərinin dirildiləcəklərini bilmirlər və ona görə də özlərinə ayrılan vaxtlarından kef çəkmək üçün istifadə etmək istəyirlər. Yəhudilir isə onları gözləyən əzabdan xəbərdardırlar və buna görə onlar, çoxallahlılara nisbətən daha qatı günahkarlardır. Amma onların hamısını əxlaqsız mənəviyyat və heyvani hissləri doyurmaq istəyi birləşdirir.

Hazırlayan:
Mahmud Qəhrəmanov
www.islamevi.az